Một ca cấp cứu sốc phản vệ cách mặt đất… 10 Km

        Không phải chỉ ở những tuyến cơ sở, xa xôi, hẻo lánh mà ngay cả ở những bệnh viện chuyên khoa, đầu ngành, tuyến Trung ương, sốc phản vệ  vẫn thường xuyên xẩy ra.  Nhiều trường hợp người bệnh có diễn biến nặng nề hoặc tử vong ngay trên bàn ăn, tại nhà riêng, trên đường đi cấp cứu và thậm chí ngay trước mặt thầy thuốc , nhiều trường hợp, bác sỹ chỉ còn biết bó tay nhìn người bệnh của mình ra đi trong tiếc nuối, vô vọng. Do không hiểu biết cơ chế, căn nguyên của tình trạng sốc phản vệ nên nhiều trường hợp  người nhà bệnh nhân đã bức xúc căng thẳng thậm chí đập phá bệnh viện, tấn công hành hung bác sĩ. Trong thời gian gần đây, không rõ do nguyên nhân  nào ,  thời tiết, khí hậu hay thuốc men, bệnh dịch mà tình trạng dị ứng, phản vệ và sốc phản vệ xẩy ra nhiều hơn, diễn biến nguy hiểm hơn…

Một trường hợp đặc biệt hy hữu, căng thẳng nguy kịch và cũng vô cùng ly kỳ vừa xẩy ra trên một chuyến bay đêm, chúng tôi những thầy thuốc chỉ trong ít phút nhưng đã trải qua đủ mọi cung bậc cảm xúc khác nhau, lo lắng, căng thẳng rồi vỡ òa trong niềm vui  sướng khi người bệnh qua khỏi cơ nguy kịch… Câu chuyện bắt đầu  lúc 2h30 phút sáng ngày 6/4/2016 trên chuyến bay  có ký hiệu VN  416 của hãng hàng không quốc gia Việt nam chở theo hơn 300 hành khách với nhiều quốc tịch khác nhau trên thế giới xuất phát tử cảng hàng không quốc tế  Nội bài  thủ đo  Hà Nội đi Seoun Hàn Quốc, sau khi máy bay cất cánh và đi được khoảng ½ hành trình  các tiếp viên bắt đầu phục vụ bữa ăn đêm cho hành khách, ở hàng ghế số 47 hành khách nguyễn văn Tr  54 tuổi đi cùng vợ và một số đồng nghiệp cũng dùng bữa như tất cả các hành khách khác, sau khi ăn món rau chộn salat  hành khách Tr bắt đầu cảm thấy mẩn ngứa toàn thân và chỉ khoảng hơn một phút sau bắt đầu xuất hiện hiện tượng buồn nôn, rồi nôn,  người bệnh khó thở, thở rít, hoảng hốt,  tím môi, đầu chi … tất cả những diễn biến  nêu trên khiến chúng tôi đều thống nhất nhận định Bn đã  dị ứng thức ăn và gần như ngay lập tức rơi vào tình trạng sốc phản vệ ,   tình trạng nguy cấp của bệnh nhân đã được báo cáo  khẩn cấp  cho các tiếp viên trên máy bay, trên khoang lúc này có khoảng trên dưới mười bác sỹ đều là hành khách và đang làm việc tại nhiều bệnh viện khác nhau được huy động đến để phối hợp xử lý tình huống, tuy  nhiên lúc này chúng tôi hoàn toàn… tay  trắng, không ai mang theo bất cứ một loại thuốc cấp cứu nào,  là thầy thuốc nên chúng tôi đều hiểu rằng bệnh nhân có thể sẽ rơi vào tình trạng nguy kịch trong thời gian rất ngắn nếu không được cấp cứu kịp thời,  trong  thời điểm cực kỳ nguy cấp đó  một va ly cấp cứu được các tiếp viên hàng không mang đến, chúng tôi   ai cũng tràn đầy hy vọng, nhưng ngay lập tức lại thất vọng vì trong va ly  chỉ toàn thuốc uống thông thường mà không có thuốc cấp cứu, trong khoảnh khắc cực kỳ nguy cấp đó tiếp viên trưởng Đỗ Quyên cho biết trên may bay còn một va ly nữa và đang được mang đến, trong lúc đó bệnh nhân vẫn  diễn biến mỗi lúc một nặng thêm , tình trạng khó thở tăng và có biểu hiện tụt huyết áp… gần ba phút trôi đi trong không khí vô cùng nặng nề, chúng tôi không ai bảo ai nhưng mọi người đều  gần như ngẹt thở , các bạn nếu ai là bác sỹ hoặc hiểu biết một chút về dị ứng, phản vệ và sốc thì sẽ hiểu được tâm trạng của chúng tôi lúc đó, trên độ cao hơn 10.000 m  trong bóng đêm mịt mùng và đang ở bầu trời một quốc gia xa lạ, hàng chục bác sỹ kinh nghiệm bản lĩnh đầy mình nhưng đành  bó tay đúng  nhìn người bệnh của mình dần rơi vào trạng thái nguy kịch mà không làm được gì hơn, một trong số chúng tôi đã yêu cầu cơ trưởng cho hạ cánh khẩn cấp nhưng chúng tôi cũng hiểu rằng nếu không có thuốc trên máy bay thì dù có hạ cánh khẩn cấp cũng không thể … vì để hạ cánh một chiêc máy bay trên chặng quốc tế, nhanh nhất cũng cần tới 45 phút và 45 phút, bệnh nhân sốc phản vệ sẽ không bao giờ còn cơ hội, sẽ không bao giờ có thể chờ đợi được đến giờ phút hạ cánh và cho dù ở mặt đất có chuẩn bị cả một phòng cấp cứu hoàn hảo thì cơ hội cứu được người bệnh cũng chỉ là … một vài phần ngàn, chúng tôi lo lắng và có người tự dằn vặt mình, tại sao lại không mang  thuốc cấp cứu lên máy bay… nhưng cuộc đời là như thế, có mấy ai đã học được hết chữ ngờ đâu.

Và đúng lúc  căng thẳng nhát, lúc mà tưởng như mọi việc đành buông xuôi thì  một  nữ tiếp viên ( Vì quá vội và lo lắng nên tôi không kịp biết tên) mang tới một va li cấp cứu thứ hai được lấy từ phía khoang lái, và khi mở ra chúng tôi như không tin vào mắt mình nữa, tuy rất ít nhưng gần như đủ cho một cuộc cấp cứu, 01 ống  solumedrol, 02 ống đimedrol, và đặc biệt 02 ống Adrenalin thật sự trở thành  một thứ vô cùng quý giá, một vật cứu tinh giúp chúng tôi  giành lại từ tay tử thần một con người , và thật kỳ diệu, với phác đồ chống sốc mới nhất của giáo sư tiến sỹ Nguyễn Gia Bình chủ tịch  hội HSCC Việt nam chúng tôi lần lượt sử dụng các loại thuốc cần thiết,  chỉ ít phút sau bệnh nhân đã thoát khỏi tình trạng sốc,  huyết áp bắt đầu được cải thiện, bệnh nhất bớt khó thở, hết thở rít, môi và các ngọn chi dần hồng trở lại, chúng tôi nhìn nhau và cùng nở những nụ cười chiến thắng, bệnh nhân dần hồi phục trước ánh mắt ngỡ ngàng, thán phục của  hàng trăm hành khách mang nhiều quốc tịch khác nhau , Một cuộc cấp cứu đặc biệt mà có lẽ nhiều bác sỹ dù có bề dầy trận mạc đến mấy cũng không thể có được, một cuộc cấp cứu trên độ cao hơn 10 km… trong điều kiện thiếu thốn đủ thứ và  người bệnh đã chuyển sang giai đoạn sốc rất nặng nhưng đã được cấp cứu thành công nhờ phác đồ mới mà trong đó chủ lực là thuốc Adrenalin được sử đụng một cách kịp thời và đúng cách.

Qua bài viết này  cho phép tôi thay mặt người bệnh và các bác sỹ tham gia cuộc cấp cứu đặc biệt có một không hai này gửi tới  phi hành đoàn, cơ trưởng Đào Ngọc Quang , nữ tiếp viên trưởng Đỗ Quyên và tập thể tiếp viên trên chuyến bay ký hiệu VN 416 của hãng hàng không quốc gia Việt Nam các bạn là những người chuyên nghiệp, nhân hậu và đầy trách nhiệm.