Hiệp hội bệnh viện tư nhân Việt Nam
Việc sửa đổi Luật Đất đai thể hiện tư duy quản trị nhà nước hiện đại vừa bảo vệ tài sản công, đặc biệt khơi thông nguồn lực xã hội, đảm bảo công bằng thể chế giữa công lập và tư nhân, tránh “thị trường hóa hình thức” y tế – lĩnh vực mang tính an sinh xã hội cốt lõi. Nếu không khắc phục kịp thời, sẽ làm suy giảm động lực đầu tư tư nhân, ảnh hưởng đến mục tiêu chiến lược phát triển y tế quốc gia, đặc biệt trong bối cảnh già hóa dân số, biến đổi khí hậu và dịch bệnh.
 |
| GS.VS Nguyễn Văn Đệ – Chủ tịch Hiệp hội Bệnh viện tư nhân Việt Nam |
Theo GS. VS Nguyễn Văn Đệ, Luật Đất đai cần sửa đổi khoản 15 Điều 79 như sau: “Xây dựng cơ sở y tế (bao gồm cả công lập và tư nhân), cơ sở dịch vụ xã hội được Nhà nước thành lập hoặc cho phép hoạt động, bao gồm: cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; cơ sở phục hồi chức năng; cơ sở y tế dự phòng; cơ sở dân số; cơ sở kiểm nghiệm; cơ sở kiểm chuẩn, kiểm định; cơ sở giám định y khoa; cơ sở giám định pháp y; cơ sở sản xuất thuốc; cơ sở sản xuất thiết bị y tế; trung tâm cung cấp dịch vụ công tác xã hội, cơ sở bảo trợ xã hội; trung tâm chữa bệnh, giáo dục, lao động xã hội; trung tâm điều dưỡng người có công; cơ sở trợ giúp trẻ em; cơ sở tham vấn, tư vấn chăm sóc người cao tuổi, người khuyết tật, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, người nhiễm HIV/AIDS, người tâm thần; cơ sở cai nghiện ma túy; cơ sở nuôi dưỡng người già, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt.”
Lý do ông Đệ đưa ra là: Khoản 15 Điều 79 Luật Đất đai 2024 hiện hành chỉ quy định thu hồi đất cho cơ sở y tế “được Nhà nước thành lập hoặc cho phép hoạt động”, chưa làm rõ tính chất xã hội hóa của y tế tư nhân – một lực lượng bổ trợ thiết yếu cho hệ thống y tế quốc gia, theo Nghị quyết 20-NQ/TW. Thực tiễn cho thấy, dự án bệnh viện tư nhân thường gặp khó khăn trong thu hồi đất, dẫn đến kéo dài thời gian đầu tư, tăng chi phí và làm giảm hiệu quả xã hội hóa (hiện có trên 400 bệnh viện tư nhân, nhưng chỉ chiếm 7% giường bệnh).
Việc bổ sung “bao gồm cả công lập và tư nhân” sẽ thể hiện nguyên tắc bình đẳng thể chế, công nhận y tế tư nhân là thành phần phục vụ lợi ích quốc gia, công cộng – không phải hoạt động thương mại thuần túy. Điều này đồng bộ với Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023 (khoản 2 Điều 109), tránh khoảng trống pháp luật và thúc đẩy huy động nguồn lực xã hội, giảm gánh nặng ngân sách nhà nước (hiện ngân sách y tế công lập chiếm tỷ lệ lớn, trong khi tư nhân có tiềm năng đầu tư công nghệ cao, dịch vụ chuyên sâu).
Liên quan đến quy định về giao đất không thu tiền sử dụng đất, Chủ tịch Hiệp hội Bệnh viện tư nhân Việt Nam đề xuất, sửa đổi khoản 2 Điều 118 như sau: “Đất xây dựng trụ sở cơ quan Đảng Cộng sản Việt Nam, cơ quan nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị – xã hội; tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức khác được thành lập theo quy định của pháp luật và được Nhà nước giao nhiệm vụ, hỗ trợ kinh phí hoạt động thường xuyên; đất quốc phòng, an ninh; đất sử dụng vào mục đích công cộng không nhằm mục đích kinh doanh; đất xây dựng bệnh viện tư nhân; đất nghĩa trang, nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng, đất cơ sở lưu giữ tro cốt không thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 119 của Luật này; đất tín ngưỡng để bồi thường cho trường hợp Nhà nước thu hồi đất tín ngưỡng.”
Ông Nguyễn Văn Đệ giải thích lý do cần sửa đổi là: Khoản 2 Điều 118 hiện hành chưa bao quát đất cho bệnh viện tư nhân, dẫn đến nghịch lý, y tế công lập được ưu đãi (giao đất không thu tiền), trong khi y tế tư nhân – dù tham gia xã hội hóa như ký hợp đồng BHYT, phòng chống dịch, khám nhân đạo từ thiện, thực hiện các chính sách an sinh xã hội,… phải chịu chi phí cao, làm giảm sức hấp dẫn đầu tư. Điều này mâu thuẫn với chủ trương Đảng về “đẩy mạnh xã hội hóa dịch vụ công” (Nghị quyết số 91/NQ-CP ngày 18/6/2024 về việc đẩy mạnh xã hội hóa các dịch vụ sự nghiệp công), và chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm và Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính về ưu tiên đất y tế không đấu thầu.
Đất đai là công cụ điều tiết vĩ mô của Nhà nước, không chỉ bảo vệ sở hữu toàn dân mà còn phải thúc đẩy phân bổ nguồn lực hiệu quả, hướng tới công bằng xã hội. Do vậy, việc bổ sung “đất xây dựng bệnh viện tư nhân” sẽ khuyến khích tư nhân đầu tư vào lĩnh vực công ích, như phục vụ nhóm thu nhập thấp hoặc y tế cộng đồng, đồng thời áp dụng cơ chế hậu kiểm (thu hồi đất nếu vi phạm cam kết xã hội hóa) để tránh lạm dụng. Nếu không ưu đãi, dòng vốn tư nhân sẽ chuyển sang lĩnh vực thương mại khác, làm giảm hiệu quả mô hình y tế đa thành phần, ảnh hưởng đến mục tiêu Quyết định số 201/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch mạng lưới cơ sở y tế thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (đạt 15% giường bệnh tư nhân năm 2030).
 |
| Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đề xuất nhiều chính sách mới. Ảnh minh họa |
Về nội dung giao đất, cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, ông Nguyễn Văn Đệ đề xuất sửa đổi khoản 2 Điều 124 như sau: “Giao đất, cho thuê đất để thực hiện các dự án thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất quy định tại Điều 79 của Luật này mà thuộc một trong các trường hợp: Sử dụng vốn đầu tư công theo quy định của pháp luật về đầu tư công; dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư theo quy định của pháp luật về đầu tư theo phương thức đối tác công tư; dự án đầu tư theo quy định pháp luật về xã hội hóa, bao gồm dự án xây dựng bệnh viện tư nhân thực hiện chức năng xã hội hóa y tế.”
Lý do ông Đệ đưa ra là: Khoản 2 Điều 124 hiện hành chỉ miễn đấu giá/đấu thầu cho dự án vốn công hoặc đối tác công-tư, dẫn đến bất cập: dự án bệnh viện tư nhân xã hội hóa (tham gia BHYT, y tế dự phòng, y tế an sinh xã hội,…) vẫn phải đấu thầu, ưu tiên nhà đầu tư tài chính thay vì chuyên môn y tế, làm méo mó mục tiêu an sinh. Điều này xung đột với Luật Đầu tư 2020 (y tế là ngành ưu đãi) và Luật Đấu thầu 2023, tạo khoảng trống thể chế, như phản ánh trong thực tiễn (nhiều dự án đình trệ do chi phí đấu thầu cao).
Bổ sung nội dung “dự án đầu tư theo quy định pháp luật về xã hội hóa, bao gồm dự án xây dựng bệnh viện tư nhân thực hiện chức năng xã hội hóa y tế” sẽ khơi thông dòng vốn tư nhân, thúc đẩy hợp tác công-tư, và khẳng định vai trò Nhà nước như “người gác cổng”, không phó mặc cho thị trường mà kiểm soát bằng hậu kiểm. Đây là giải pháp khắc phục nghịch lý thể chế, góp phần đạt mục tiêu Nghị quyết 68-NQ/TW về kinh tế tư nhân như động lực phát triển.
Về thẩm quyết giao đất, cho thuê đất, Chủ tịch Hiệp hội Bệnh viện tư nhân Việt Nam đề xuất nên sửa đổi nội dung tại điểm p khoản 3 Điều 124: “Giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trong các trường hợp sau đây:… p) Các trường hợp khác do Ủy ban nhân dân tỉnh quyết định”.
Bởi, nội dung trên đang quy định chưa minh bạch “các trường hợp khác do Ủy ban nhân dân tỉnh quyết định”. Vì vậy, dễ dẫn đến khoảng trống pháp luật và rủi ro lạm quyền, như trường hợp tỉnh không quyết định dù dự án đủ điều kiện. Ví dụ, có trường hợp khác nhưng Ủy ban nhân dân tỉnh không quyết định sẽ giải quyết như thế nào? Do vậy ông Nguyễn Văn Đệ đề nghị trong Luật Đất đai sửa đổi nên làm rõ, quy định chi tiết nội dung này.
Luật Đất đai là một trong những luật quan trọng nhất, tác động sâu rộng đến kinh tế – xã hội và đời sống người dân. Tuy nhiên, việc liên tục sửa đổi luật trong thời gian ngắn đã gây ra nhiều bất cập, thách thức cho cả nhà quản lý, doanh nghiệp và người dân.
Để có một bộ Luật Đất đai công bằng, khách quan và minh bạch phải dựa trên nghiên cứu khoa học và sự đồng thuận rộng rãi, tránh việc “sửa chân để vừa giày” hay làm luật theo mệnh lệnh hành chính.
Nguồn: https://doanhnghiephoinhap.vn/gsvs-nguyen-van-de-sua-doi-luat-dat-dai-phai-huong-toi-su-cong-bang-minh-bach-113673.html?fbclid=IwY2xjawMU7L9leHRuA2FlbQIxMQABHv579rE-H2c-IOPtfBgdGx6j71_mRLX0IJxXyqf1IurbTTPn6PHxxe1uVQPv_aem_Fu8XJmH7mW6O1XiujqVDdQ
